Önümüz kış mevsimi ve bu mevsimde eksikliğine/ yetersizliğine sık rastlanan vitaminlerden biri D vitamini! Genelde kemik sağlığımız ile ilişkilendirilen D vitamininin eksikliğini göz ardı etmememiz için çok fazla neden var. Kan 25(OH) D seviyesinin 30-35 ng/ml’den düşük olması yetersizlik sınırları içerisine girmektedir. 20 ng/ml’nin altına olması ise eksiklik göstergesidir. D vitamininin K2 vitamini ile birlikte alınması oldukça önemlidir. K2 vitamini, kandaki kalsiyumun kemiklerde ve dişlerde kalsiyum birikmesini sağlayarak bu dokuların güçlenmesini sağlar.
D vitamini seviyemiz
neden yeterli düzeyde olmalı?
Kemik sağlığı
1920’lerin başlarında raşitizm salgını sırasında keşfedilmesinden bu yana, D
vitamininin kalsiyum / fosfor dengesi üzerindeki fizyolojik etkileri kapsamlı
bir şekilde incelenmiştir. D vitamini, vücuttaki kalsiyum dengesinde ve kemik
sağlığı ve metabolizmasında önemli rol oynamaktadır. Osteoporozun (kemik
erimesi) önlenmesinde D vitaminin düzenli kullanılması oldukça önemlidir.
Bağışıklık
D vitaminini metabolize eden enzimler T hücreleri, B hücreleri, monositler
gibi çeşitli bağışıklık hücreleri dâhil olmak üzere birçok hücre tipinde
bulunur. Doğuştan gelen bağışıklık hücrelerini desteklemenin yanı sıra, iyi bir
bağışıklık sistemini sürdürülebilir kılmakta da D vitamini önemli bir yere
sahiptir. D vitamini ve Covid-19 ile ilişkili bilimsel çalışma sonuçlarının
karşımıza çıkmaya başladığı şu günlerde D vitamini seviyesinin yeterli olduğu
bireylerde akut solunum yolu enfeksiyonlarına yakalanma olasılıkları düşük
bulunmuştur. Akut solunum enfeksiyonlarını önlemek adına günlük D vitamini
kullanımı oldukça güvenli ve ekonomik bir önlem olarak karşımıza çıkıyor.
Hastalıklara karşı kalkan görevi üstlenen D vitamini seviyeniz yeterli
düzeydeyse, özellikle kış aylarında kolay kolay hastalanmazsınız.
Stres-Mutluluk
hormonu
Kış aylarında motivasyonun az olması, duygusal olarak kendimizi daha pasif
hissetmemiz ya da stres yönetimimizin zayıf olması, azalan güneşli günle
beraber D vitamini ve mutluluk hormonu serotonindeki azalışla ortaya çıkıyor.
Kanser
Son yıllarda yapılan çalışmalarda, D vitamininin kanser gelişimi ve
ilerlemesini azaltıcı birçok anti kanser özelliğinden bahsedilmiştir. 2019
yılında yapılan bir çalışmada ise D vitamini takviyesi ile birlikte kansere
bağlı ölümlerde %16’lık bir düşüş saptanmıştır. Aynı zamanda bağışıklık sitemin
destekliyor olması, kansere karşı koruyucu olmasında oldukça etkili.
Alzheimer
Birçok deneysel çalışmada, D vitamini takviyesinin Alzheimer hastalığı ile
ilişkili biyolojik süreçlere karşı koruyucu olduğunu ve öğrenme-hafıza
performansını arttırdığı gösterilmiştir. Yaşlanmayla beraber düşük D vitamini
seviyesi bilişsel bozukluk ve demansa neden olabilmektedir. Sinir sisteminin
gelişimi ve fonksiyonunda, nörolojik rahatsızlıkların tedavi sürecinde kilit
rol oynayan D vitamini seviyenizi; son zamanlarda eğer unutkanlığınız fazla
olmaya başladıysa ve öğrenmede güçlük yaşamaya başladıysanız, kontrol
ettirmenizde fayda var.
Kalp hastalıkları
D vitaminin kan basıncını dengeleyerek tansiyon probleminden koruyucu etkisi
bulunuyor. Bunu paratiroit hormonu ile birlikte gerçekleştiren D vitamini damar
sağlığını korumada oldukça büyük öneme sahip.
Diyabet
Vücudumuzun pankreas organından salgılanan insülin hormonu seviyesini
düzenleyen yine D vitamini. Yapılan çalışmalarda D vitamini seviyesi düşük olan
bireylerde insülin direnci gelişme riskinin oldukça yüksek olduğu saptanmıştır.
Bozulan glikoz metabolizması D vitamini eksikliğinden kaynaklanıyor ve diyabete
davetiye çıkarıyor olabilir, hatta obeziteyi de tetikleyebiliyor.
Kilo kaybı sağlama
Kilo kaybı sağlayan zayıflama programlarımda her zaman kalsiyum mineralinin
önemini vurgularım ve bu mineralden zengin süt, yoğurt, kefir, peynir, ayran
gibi besinlere herhangi bir alerji/ intolerans yoksa danışanlarımın
listelerinde bolca yer veririm. Bilimsel olarak zayıflama sürecinde etkinliği
kanıtlanmış olan kalsiyumun emilimi D vitaminiyle mümkün. Bu nedenle fazla
kilolardan kurtulan sürecinde D vitamini seviyeniz yeterli düzeyde olmalıdır.
Sadece kemik sağlığında olumlu etkilerinden uzun süredir bahsedilen D vitamini, oldukça geniş bir spektrumda vücuda fayda sağlamaktadır. Güçlü bağışıklık, kendimizi dinç hissetmek, güçlü hafıza ve bilişsel fonksiyonlar, diyabetten uzak bir yaşam adına D vitamini tahlili yaptırın ve önleminizi alın. Takviyeleriniz D3 vitamini yanı sıra K2 vitamini de içermeli, hatta kalsiyum-magnezyum-D3 kompleks suplemanlar da oldukça etkili. Özellikle zeytinyağı formunda D3K2 vitamini kullanımı temel önerilerim arasında yer almaktadır.