Antakya Ticaret ve Sanayi Odası’nın ev sahipliğinde, TOBB ile Türk Patent ve Marka Kurumu’nun işbirliğiyle 2017 Nisan ayında “Coğrafi İşaretler Bilgilendirme Toplantısı” sırasında gündeme gelen ‘yöresel’ tatlardan Antakya Küflü Sürkü (Çökeleği) de tescillendi.
Yeni nesillere aktarmak, tanıtımını sağlamak ve yöresel ürünlerin marka oluşturularak pazar payının arttırılması için yapılan çalışmalar kapsamında Antakya künefesinin ardından tescil süreci tamamlanan Antakya Çökeleği için bundan sonraki denetim süreci ATSO koordinatörlüğünde oluşacak uzman bir ekip tarafından yapılacak.
ATSO Koordinatörlüğünde; Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Mühendislik Fakültesi’nden alanında 1 uzman, Hatay Gıda, Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü’nden alanında bir uzmandan oluşan denetim mercii tarafından, yılda bir defa periyodik olarak ve şikâyet halinde, şüphe üzerine ve ihtiyaç duyulduğunda ise her zaman denetim kriterleri kapsamında denetim gerçekleştirilebilecek.
Çökeleğin ayır edici özellikleri
Türk Patent ve Marka Kurumu, Antakya Çökeleği’nde kullanılan dağ kekiğinin yörede yetişen kekik olması gerektiğine vurgu yaparken, Antakya çökeleğinin ayırt edici özellikleri ise şöyle sıralandı: “Antakya Küflü Sürkü (Çökeleği) için yaptığı kısa açıklamada, “Antakya Küflü Sürkü (Çökeleği); asitliği ilerlemiş inek sütünün veya yayık altı ayranının kaynatılması ile elde edilen çökeleğe (asit-pıhtısına), başta yörede ‘zahter’ olarak bilinen ve dağlardan toplanan yabani kekik (Tymbra spicata var spicata) ile birlikte tuz, biber salçası ve isteğe bağlı olarak değişik baharatların ve aromatik otların (kırmızı acı biber-Capsicum annum, nane-Mentha, kimyon-Cuminum cyminum, kişniş-Coriandrum sativum L., mahlep-Prumus mahaleb L., yenibahar-Pimenta officianalis, zencefil-Zingiber officinale Roscoe, küçük Hindistan cevizi-Cocus nucifera L., karanfil-Eugenia caryophyllata Thunb., karabiber-Piper nigrum L., tarçın-Cinnamomumsp.), istenirse sarımsak ilave edilip yoğrulması ile üretilir. Ürüne elle şekil verildiğinden, armut büyüklüğünde konik bir yapısı bulunmaktadır ve her bir sürkü topağı 150-200 gram ağırlığında, 5-7 cm taban çapındadır. Antakya Küflü Sürkü, küflendirilerek (küflü hali yörede ‘pişmiş’ olarak adlandırılır) olgunlaştırılır. Bu
süreçte, peynir; görünüm, tat ve koku olarak değişime uğrar. Ancak diğer küflü peynirlerin aksine Antakya Küflü Sürkü (Çökeleği) küfler yüzeyden uzaklaştırıldıktan sonra tüketilir. Antakya Küflü Sürkü (Çökeleği), yöre ile özdeşleşmiş, uzun yıllardır bilinen ve yörenin kültürel mirası olan bir üründür. Antakya Küflü Sürkü’nün yapımında yöre ustalarının bilgi ve birikimleri önemli olup, üretimi ustalık gerektirmektedir. Ayrıca ürün üretiminde kullanılan dağ kekiğinin yörede yetişen kekik olması gerekmektedir.”