Koronavirüs nedeniyle alınan önlemler kapsamında, üretimi duran veya azalan işletmeler için çalışanlara yüzde 60’a kadar ücret desteği verilmesini sağlayan Kısa Çalışma Ödeneği başvuruları devam ediyor. Çalışma ve İşkur Hatay İl Müdürlüğü, Kısa Çalışma Ödeneği’yle ilgili merak edilenleri ve nasıl faydanılacağını ayrıntılı bir şekilde, madde madde açıkladı:
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ NEDİR?
Genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya süreklilik koşulu aranmaksızın işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durdurulması hallerinde uygulanır. İşyerinde üç ayı aşmamak üzere sigortalılara çalışamadıkları dönem için gelir desteği sağlayan bir uygulamadır.
Kısa Çalışma Başvuruları kisacalisma.hatay@iskur.gov.tr e-posta Adresi üzerinden yapılacaktır. İş Müfettişlerince uygunluk tespiti belge üzerinden yapılacağından başvuru belgelerinin doğru ve eksiksiz olması önem arz etmektedir.
İşyerinde Kısa Çalışma Uygulanabilmesi için;
İşverenin; genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki çalışma süresinin önemli ölçüde azaldığı veya durduğu yönünde İŞKUR’a başvuruda bulunması ve İş Müfettişlerince yapılan uygunluk tespiti sonucu işyerinin bu durumlardan etkilendiğinin tespit edilmesi gerekmektedir.
İşçinin Kısa Çalışma Ödeneğinden Yararlanabilmesi İçin;
- İşverenin kısa çalışma talebinin iş müfettişlerince yapılacak inceleme sonucu uygun bulunması,
- İşçinin kısa çalışmanın başladığı tarihte, çalışma süreleri ve prim ödeme şartlarını sağlamış olması,
- Kısa çalışma talebinde bulunan işyerinde son 60 gün çalışmış olmak
- Geriye dönük 3 yılda toplam 450 gün prim yatırılmış olması gerekmektedir.
İş müfettişlerince yapılacak inceleme sonucu kısa çalışmaya katılacaklar listesinde işçinin bilgilerinin bulunması gerekmektedir
Kısa Çalışma Ödeneği Süresi, Miktarı ve Ödenmesi
Günlük kısa çalışma ödeneği; sigortalının son 12 aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının en az % 60’ıdır. Bu şekilde hesaplanan kısa çalışma ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının % 150’sini geçemez. Bu kapsamda 1.752,40 ₺ ile 4.380,99 ₺ aralığında ödeme yapılır.
Kısa çalışma ödeneği, işyerinde uygulanan haftalık çalışma süresini tamamlayacak şekilde çalışılmayan süreler için, işçinin kendisine ve aylık olarak her ayın beşinde ödenir. Ödemeler PTT Bank aracılığı ile yapılmaktadır.
İşverenin Kayıt Tutma Zorunluluğu
Kısa çalışma yapan işveren, işçilerin çalışma sürelerine ilişkin kayıtları tutmak ve istenilmesi halinde ibraz etmek zorundadır.
Kısa Çalışma Talebinde Bulunulması ve Talebin Değerlendirilmesi
İşverenler, genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerleKısa Çalışma Talep Formunu ve kısa çalışma yaptırılacak işçilere ilişkin bilgileri içeren listeyi tanzim ederek kısa çalışma başvurusunda bulunulabilir.
Kısa çalışma başvuruları, işçiler adına işverenler tarafından yapılır. İşçiler kısa çalışma talebinde bulunamaz.
İŞSİZLİK ÖDENEĞİ
Sigortalı işsizlere yasada belirtilen şartları taşımaları halinde işsiz kaldıkları dönem için belirli süre ve miktarda yapılan ödemedir.
İşsizlik Ödeneğinden Yararlanma Koşulları
- Kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalmak,
- Hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olmak,
- Hizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olmak,
- Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine şahsen ya da elektronik ortamda başvurmak,
İşsizlik Ödeneğine Başvuru
Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine başvurmak gerekmektedir. Başvuru, İŞKUR birimine şahsen gelerek veya elektronik ortamda www.iskur.gov.tr adresinden yapılabilir. Mücbir sebepler dışında 30 gün içerisinde başvurulmaması halinde, başvuruda gecikilen süre, toplam hak sahipliği süresinden düşülmektedir.
İşsizlik ödeneğinin ödenebilmesi için sigortalı işsizlerin iş almaya hazır durumda olması gerekmektedir. İşsizlik ödeneği başvurusu ile kişinin iş arayan kaydı yapılmakta veya güncellenmektedir. Böylece sigortalı işsizlerin danışmanlık, işe yerleştirme ve mesleki eğitim hizmetlerini alması sağlanmaktadır. Dolayısıyla, vekâletname ile başvuru yapılması imkanı bulunmamaktadır.
İşsizlik Ödeneğine Hak Kazananlara Sunulan Hizmetler
- İşsizlik Ödeneği
- Genel Sağlık Sigortası Primleri
- Yeni bir iş bulma
- Meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimi
İşsizlik Ödeneğinin Süresi
Hizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içinde;
- 600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 180 gün,
- 900 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 240 gün,
- 1080 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 300 gün süre ile işsizlik ödeneği verilmektedir.
İşsizlik Ödeneği Miktarı
Günlük işsizlik ödeneği,
sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan
günlük ortalama brüt kazancının %40’ı olarak hesaplanmaktadır. Bu şekilde
hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının
%80’ini geçememektedir. İşsizlik ödeneği damga vergisi hariç herhangi bir vergi
ve kesintiye tabi tutulmaz.
İşsizlik Ödeneğinden Yapılan Kesintiler
İşsizlik ödeneği damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi değildir, nafaka borçları dışında haciz ve başkasına devredilemez.
İşsizlik Ödeneğinin Ödenmesi
İşsizlik ödeneği başvuruları izleyen ayın sonuna kadar sonuçlandırılır. İşsizlik ödeneği, her ayın beşinde aylık olarak işsizin kendisine ödenir. Ödeme tarihini öne çekmeye Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı yetkilidir.
Sigortalı işsizler, TC Kimlik Numaralı Nüfus Cüzdanı ile birlikte her hangi bir PTTBank şubesine başvurarak işsizlik ödeneklerini alabilirler.
İşsizlik Ödeneğinin Kesildiği Haller
İşsizlik ödeneği almakta iken;
- İŞKUR tarafından teklif edilen mesleklerine uygun ve son çalıştıkları işin ücret ve çalışma koşullarına yakın ve ikamet edilen yerin belediye mücavir alanı sınırları içinde bir işi haklı bir nedene dayanmaksızınreddedenlerin,
- Çalışma hayatını inceleme ve denetleme yetkisine haiz müfettişlerce veya kamu idarelerinin denetim elemanları tarafından yapılan denetimlerde Kurumumuzdan işsizlik ödeneği aldığı dönemde kayıt dışı olarak çalıştığı tespit edilenlerin,
işsizlik ödenekleri tekrar başlatılmamak üzere kesilmektedir.
- İşsizlik ödeneği aldığı süre içinde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almaya başlayanların ödenekleri “Emeklilik” gerekçesiyle yaşlılık aylığını almaya başladığı tarih itibarıyla kesilir.
- İŞKUR tarafından
önerilen meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimini haklı bir neden göstermedenreddeden
veya kabul etmesine karşın devam etmeyen ve haklı bir nedene dayanmaksızın
Kurum tarafından yapılan çağrıları zamanında cevaplamayan, istenilen bilgi ve
belgeleri öngörülen süre içinde vermeyenlerin işsizlik ödenekleri
kesilmektedir. Ancak, bu hallerin sona ermesi durumunda, ödemelere yeniden
başlanmaktadır. Ödemenin süresi başlangıçta belirlenmiş olan toplam hak
sahipliği süresinin sona erdiği tarihi geçememektedir.
Sağlık Hizmetinden Yararlanma
İşsizlik ödeneği alanlar genel sağlık sigortası kapsamında olup, işsizlik
ödeneği ödenen günler için, ilgililer adına sadece genel sağlık sigortası
primleri İşsizlik Sigortası Fonundan yatırılmaktadır. Ödenek alanların bakmakla
yükümlü olduğu kişiler de genel sağlık sigortalısı kapsamında sağlık
hizmetlerinden yararlanabilmektedir.
İşsizlik Ödeneği Alırken Yapılması Gerekenler
İşsizlik ödeneği alınan süre içinde;
- ikamet adresinin değişmesi,
- herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı alınması,
- yetkili sağlık kuruluşunca istirahatli kılınması,
- silahaltına alınılması,
- yurtdışına çıkılması,
- bir işte çalışmaya başlanması veya
- mahkeme kararıyla işe iade edilmesi,
hallerinde durum 15 gün içinde en yakın İŞKUR birimine veya Alo170’e bildirilmelidir.
İşsizlik ödeneğinden yararlananlar, kendi kusuru ve bilgilerdeki eksiklik veya yanlışlık nedeniyle yapılan fazla ödemeleri yasal faizi ile birlikte ödemek zorundadır.
İşsizlik Ödeneği Yeniden Başlatma Durumu
Ödenekten yararlanırken, işsizlik ödeneğinden yararlanma süresi doldurulmadan tekrar işe girilmesi ve işsizlik ödeneğinden yararlanmak için gerekli olan şartları yerine getiremeden yeniden işsiz kalınması halinde daha önceden hak edilen işsizlik ödeneği süresi dolduruluncaya kadar ödenekten yararlanılabilinir. Kalan hak sahipliğinin devamında İŞKUR’a başvurulan tarihten itibaren ödemeler gerçekleştirilir.
Hak kazanma şartlarını sağlamak suretiyle yeniden işsiz kalınması halinde ise sadece bu yeni hak sahipliğinden doğan süre kadar işsizlik ödeneği ödenir.