Milli Emlak Genel Tebliği’nde yapılan değişiklikle Hazine’ye ait tarımsal arazilerin satışındaki uygulamalarda önemli düzenlemeler yapıldı. Düzenleme ile “rayiç bedel” yarı yarıya azaltıldı. Bu arazileri alacaklar rayiç bedelin yarısını ödeyecek.
Resmi Gazete’nin 2 Ağustos 2019 tarihli sayısında yapılan değişiklikler ile Hazine’ye ait tarım arazilerinin satışında uygulanacak koşullar, arazilerin kullanılma biçimi, nadasa bırakılması, imara açılması gibi temel konular yeniden düzenlendi.
Rayiç bedelin yarısı ödenecek
Resmi Gazete’de yayınlanan 382 Sayılı Milli Emlak Genel Tebliği’nde’ki değişiklik ile, Hazine’ye ait tarım arazilerinin satış bedeli, rayiç bedelin tamamından yarısına düşürüldü. Tebliğin 17. maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Satış bedeli, rayiç bedelin tamamıdır ” hükmü “Satış bedeli rayiç bedelin yüzde 50’sidir” şeklinde değiştirildi.
Peşin ödemede yüzde 20 indirim uygulanacak
Daha önceden olduğu gibi satış bedeli peşin veya taksitle ödenebilecek. Peşin ödemelerde satış bedeline yüzde yirmi oranında indirim uygulanacak. Bu bedel yapılacak tebligat tarihinden itibaren en geç 3 ay içinde ödenmesi gerekiyor. Taksitli satışlarda ise; satış bedeline yüzde 10 indirim yapılmasından yararlanmak istenilmesi halinde bu şekilde belirlenen tutarın en az yarısı, en az yarısının peşin ödenmek istenilmemesi halinde ise, satış bedelinin yüzde 10’nu yapılacak tebligat tarihinden itibaren en geç üç ay içinde ödenmesi gerekiyor. Kalanı ise, en fazla beş yılda on eşit taksitle faizsiz olarak ödenebilecek. Taksit dönemleri, hak sahiplerinin talebi dikkate alınarak belirlenecek.
Kira ve ecrimisil bedeli mahsup edilecek
Yapılan düzenlemeye göre, doğrudan satışa konu edilecek taşınmazlardan başvuru tarihi itibarıyla son 5 yıl için tahsil edilen kira ve ecrimisil bedelleri, satış bedelinden mahsup edilecek. Satış bedelinden fazla olan ecrimisil ve kira bedelleri iade edilmeyecek. Bu bedeller gecikme zammıyla tahsil edilmişse gecikme zammı miktarı mahsuplaşmada dikkate alınmayacak.
Gecikme zammı uygulanacak
Vadesinde ödenmeyen taksit tutarlarına 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51. maddesine göre belirlenen oranda gecikme zammı uygulanacak.
Tarım dışı amaçla kullanım süresi 20 yıldan 30 yıla çıkarıldı
Tebliğ’de yapılan en önemli değişikliklerden birisi Hazine’ye ait tarım arazilerinin tarımsal amaç dışında kullanılması ve nadasa bırakılma süresi ile ilgili. Buna göre daha önce amaç dışı kullanım için 20 yıl geçmesi beklenirken yeni düzenleme ile bu 30 yıla çıkarıldı. Bu konuda tebliğin 18. maddesindeki değişiklikler şöyle:
Satılan Hazineye ait tarım arazilerinin tapu kütüğüne “Taşınmaz satış tarihinden itibaren 30 yıl( daha önce 20 yıldı) içerisinde 1/5000 veya 1/1000 ölçekli imar planında tarım dışı amaca ayrılırsa, taşınmazın güncel satış bedeli ile satış tarihinden itibaren TÜFE (bir önceki yılın aynı ayına göre değişim) oranında artırılarak güncellenen bedel arasındaki fark, 4706 sayılı Kanunun 4. maddesinin 12. fıkrası hükümlerine göre en son kayıt malikinden tahsil edilir.”
Tarımsal amaçla 3 yıl kullanılmazsa satış iptal edilecek
Ayrıca taşınmaz bu süre içerisinde 3 yıl aralıksız olarak tarımsal amaçla kullanılmaz ise, satış işlemi iptal edilir, taşınmaz resen Hazine adına tescil edilir ve ödenen bedel faizsiz olarak kayıt malikine iade edilir.
Satılan Hazine’ye ait tarım arazilerinin satış tarihinden itibaren 30 yıl içerisinde nadasa bırakılma süresi hariç aralıksız olarak 3 yıl tarımsal amaçla kullanılmaması halinde satış işlemi iptal edilerek, taşınmaz resen Hazine adına tescil edileceğinden ve ödenen bedel faizsiz olarak kayıt malikine iade edileceğinden satışı yapılan taşınmazların bu kapsamda takip ve tespiti Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yıllık olarak yapılacak. Nadasa bırakılan arazilerde nadas süresi, kullanım süresine dâhil olacak şekilde dikkate alınacak.Taşınmazların nadasa bırakılma durumu ve süresine ilişkin gerektiğinde ilgili tarım ve orman müdürlüğünün görüşü alınabilir.
Düzenleme ne getiriyor?
Yapılan düzenleme ile Hazine’ye ait tarım arazilerinin satış bedeli düşürülürken, tarımsal amaçla kullanım süresi uzatılıyor. Yani Daha önce rayiç bedelden satın alınırken şimdi bu düzenleme ile rayiç bedelinin yarısı ödenerek satın alınabilecek. Daha önce 20 yılın sonunda bu araziler tarımsal üretim amacının dışında kullanılabilecekken bu düzenleme ile bu süre 30 yıla çıkarılıyor. Ayrıca 3 yıl üst üste tarım amaçlı kullanılmazsa satış işlemi iptal edilecek.